Devlet vergi avantajları ile engellilerin ekonomik hayata katılımını kolaylaştırmayı amaçlamaktadır.
Engellilerin zor durumlarının giderilmesine katkı sağlamak, sosyal ve ekonomik hayata katılımlarını kolaylaştırmak ve rekabetçi eşitsizliği ortadan kaldırmak için devlet gelir, gayrimenkul, motorlu taşıtlar, özel tüketim ve gümrük vergisi uygulamalarında avantajlar sunmaktadır.
Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), engellilere yönelik vergi uygulamalarında çeşitli indirimler ve istisnalar sağlamaktadır. Gelir Vergisi Kanunu’na göre çalışma gücünün yüzde 80’ini kaybedenler birinci derece malul, yüzde 60’ını kaybedenler ikinci derece, yüzde 40’ını kaybedenler ise üçüncü derece malul sayılıyor.
Yetkili hastaneler tarafından düzenlenen ve Merkez Sağlık Kurulunca değerlendirilip karara bağlanan raporlar vergi indirimi başvurularında dikkate alınır.
Gelir Vergisi Kanunu’na göre engelli indirimi uygulamasından engelli, engelli ile birlikte engelli, bakmakla yükümlü olduğu engellisi olan engelli gibi engelliler de faydalanabilmektedir. Bu kapsamda birinci derece engelliye 2 bin lira, ikinci derece engelliye 1170 lira, üçüncü derece engelliye 500 lira aylık engelli indirimi uygulanıyor. Böylece örneğin birinci derece bireylere yıllık 24 bin lira engelli indirimi sağlanıyor.
Özel donanıma sahip araçların ithalatında gümrük vergisi avantajı
Engelli ve özürlülerin araca binip inerek ulaşımını kolaylaştıran bir aparata sahip, motor silindir hacmi 1600 cc’ye kadar olan motorlu veya motorsuz koltuklar, bisikletler ve diğer eşyalar, motorlu taşıtlar, motosikletler ve 3 adet motorlu taşıtlar . Bir yıldan eski olmayan otomobiller için gümrük vergisi muafiyeti sağlanmaktadır.
Bu araçların parçaları herhangi bir süre sınırlaması olmaksızın ve gümrük vergileri alınmadan bir özürlü tarafından gerçekleştirilebilirken, serbest dolaşıma girdiği tarihten itibaren üç yıl geçmeden başka bir özürsüze satılması mümkün değildir. Araçların serbest dolaşıma girdiği tarihten itibaren 3-10 yıl ortasında ise engelsiz kişiye satıldığında gümrük vergileri toplanmakta, 10 yıl sonra ise araçların Türkiye’de satışında gümrük vergisi uygulanmamaktadır. soru.
Yüzde 90 ve üzeri engeli bulunanlara ÖTV muafiyeti
Yurt içinden alınan araçlara sağlanan ÖTV avantajı da engellilerin hayatını kolaylaştırıyor.
Özür derecesi yüzde 90 ve üzeri olan özürlü veya özürlülerin ilk edinimleri 5 yılda bir ÖTV’den muaftır. Bu istisnadan yararlanabilmek için aracın özel donanıma sahip olması veya engelli veya özürlü kişinin aracı bizzat kullanması şartı aranmaz.
ÖTV’den yararlanmak için maninin sebebi önemli değilken görme, işitme, konuşma veya ortopedik olanlar ile zihinsel engelli veya böbrek hastalığı olan kişiler de bu istisnadan yararlanabilir.
2022 yılı için fiyatı 450 bin 500 liranın altında olan binek otomobil, panelvan, kamyonet, arazi aracı, ATV, cip, istasyon vagonu gibi araçların ÖTV ve diğer tüm vergiler dahil ilk alımı Bu yıl için motor silindir hacmine bakılmaksızın hesaplanması zorunludur, ÖTV İstisnası yapılır.
Motor silindir hacmi 2800 cm³ veya daha az olan kamyonet, panelvan, kamyonet, kamyonet gibi araçların ve motor silindir hacmi 2800 cm³ veya daha az olan motosikletlerin ilk alımı ve ilk kez maluliyet derecesi yüzde 90 ve üzeri olan malul veya malullerin eşya taşıması için satın almalarında, ilk edinimi için ÖTV beş yılda bir. hariç tutulur.
Bu uygulamada araca herhangi bir mekanik ekleme veya modifikasyon (özel donanım) yapılmaması kuralı aranmamaktadır. ÖTV istisnası kapsamındaki 450 bin 500 liralık tutar, 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren 2022 yılı için belirlenen yeniden değerleme oranı artırılarak uygulanacak.
MTV, KDV ve konut vergisinde muafiyet uygulamaları
Ayrıca, engellilik derecesi yüzde 90 ve üzeri olan özürlü ve özürlülerin adına kayıtlı araçlar ile diğer özürlü ve özürlülere uyarlanmış özel donanımlı araçlar motorlu taşıtlar vergisinden muaftır.
Katma Değer Vergisi Kanunu’na göre engellilerin eğitim, meslek ve günlük yaşamlarına özel olarak üretilmiş her türlü araç ve gereç ile özel bilgisayar programlarının teslimi de KDV’den istisna olarak ücretlendirilir.
Görme engellilerin kullandığı bastonlar, yazı makineleri, kabartmalı klavyeler, ortopedik engellilerin kullandığı tekerlekli sandalyeler gibi engellilerin eğitim, meslek ve günlük yaşamlarında kullanmaları için özel olarak üretilmiş her türlü araç ve gereç, vb. ortez-protez ve özel bilgisayar programları istisna kapsamında olduğu için. kabul edildi.
Engelli ve engellilere sağlanan vergi kolaylıklarından biri de emlak vergisinde uygulanmaya başlandı. Türkiye sınırları içinde brüt alanı 200 metrekareyi geçmeyen tek konut veya tek konutta hisse sahibi olan engelliler, indirimli bina vergisi avantajından yararlanarak emlak vergisi ödemezler.
